Give each other faith, for faith and hope and mercy are yours to give.
Helen Schucman A Course in Miracles: Complete and Annotated Edition. Circle of Atonement.
Groeien doe je samen
[For this blog in English, scroll down...]
Ik heb een bijzondere documentaire gezien. ‘Journey to Utopia’ van Erlend Mo. Een Noors filmmaker die in gevecht is met zichzelf. Aan de ene kant is hij angstig en bezorgd om de wereld: waar moet het heen, met de klimaatverandering? Hij slaapt er niet van, vindt dat er iets moet gebeuren. Een kant van hem vindt dus dat hij zelf iets moet doen. Maar zijn pessimisme verlamd hem en zijn ego houdt hem (als je het met de ogen van Een Cursus in Wonderen bekijkt) in de angst-greep.
Zijn vrouw Ingeborg vindt ook dat er iets moet gebeuren aangaande de klimaatverandering. Zij is echter strijdbaar, wil ook echt iets veranderen voor haar gezin, de toekomst van haar kinderen en de toekomst van de wereld. Ze heeft een enorm positiviteit en daadkracht. Ze weet Erland zover te krijgen dat ze gaan verhuizen, weg van hun boerderij in Noorwegen, die al heel lang eigendom is van Erland's familie, en waar hij ook als kind is opgegroeid en heel goede herinneringen heeft aan zijn vader, die veel te vroeg is gestorven.
Ze willen in een woongemeenschap gaan wonen, Permatopia in Denemarken. Een collectieve gemeenschap die zelfvoorzienend is, en een zo min mogelijk grote voetafdruk wil achterlaten. Met de principes van perma-cultuur in het achterhoofd wil deze gemeenschap samen iets opbouwen. Ik snapte niet goed waarom ze perse daarheen wilden, helemaal in Denemarken. Immers ze hadden op de grond bij hun eigen boerderij in Noorwegen ook zoiets zelfvoorzienends kunnen opzetten. Maar ze wilden het in een gemeenschap doen denk ik, dus vandaar de verhuizing.
Echter, daar aangekomen is alles nog helemaal niet klaar, ze moeten in tijdelijke vakantiewoningen, en ze kunnen er pas een jaar later of zo in, in hun nieuwe, kleinere, zelfvoorzienende woning. Ook blijken de financiën van de coöperatie van Permatopia allemaal vies tegen te vallen. Het is de ene na de andere domper. Toch gaat het gezin stug door, vooral dankzij het positieve karakter van Ingeborg. Erlend komt erachter hoezeer hij een individualist is, een loner. Het pessimisme heeft hij van nature en hij vindt de collectieve druk lastig. Je ziet daardoor een heel interessante ontwikkeling van het gezin, waar ze doorheen gaan en hoe je eigen geest, het ego-deel ervan, je bij de lurven kan nemen. Je ziet het letterlijk allemaal gebeuren in het hoofd van Erland.
Door de kracht van samen iets opbouwen, gaat de woongemeenschap langzaamaan bloeien. En als zelfs Ingeborg het op een gegeven moment even niet meer ziet zitten en vraagt aan haar dochter Aslaug hoe zij het ziet, komt er een enorme wijsheid uit deze jonge vrouw naar boven. Zij vindt dat je de anderen van de gemeenschap niet zomaar in de steek kunt laten als je wat problemen ervaart. Dat je er samen wat van moet maken en door moet zetten. Je hebt een keuze gemaakt en je moet daar dus in geloven. Aslaug kan heel goed zingen en op een gegeven moment zie je haar de gewassen op het land toezingen. Ze zingt dan het nummer van Ben Platt ‘Grow as we go'. We groeien samen, we werken samen, we doen het samen lijkt ze te willen zeggen, al zingend. Ik vond dat zo’n mooi beeld. Er sprak hoop uit, en vertrouwen. En op het allerlaatst in de documentaire zie je haar opnieuw zingend voor een veld staan, waar de gewassen nu geheel zijn gegroeid!
Zo groeien we dus, samen. We kunnen het niet alleen en wanneer houden we eens op te denken dat we wel alles alleen kunnen? De wereld kunnen we ook niet in ons eentje redden. Door er samen wat van de maken, als samen-leving, wordt het wat. Tegenwoordig is alles individualistisch, het gaat allemaal alleen maar om zelfverwerkelijking zo lijkt het, me-myself-and I, met andere woorden: wat is belangrijk voor MIJ. Of, zoals mijn Cursus in Wonderen leraar Robert Perry het zo mooi noemt 'the cult of self'. Maar daaraan hebben we nu niets meer, we gaan er nergens mee komen. We hebben het nodig dat mensen zich aaneensluiten, twee aan twee en zo verder. Dat mensen een doel voor ogen hebben, gestoeld op liefde, voor elkaar en voor anderen. Dat is wat de Cursus een heilige relatie noemt, eentje die bestaat uit onvoorwaardelijke liefde en vergeving.
De documentaire stemde me even droevig, want helaas is Erlend dit jaar overleden. Hoe? Daar ben ik nog niet achtergekomen. Maar aan de andere kant gaven zijn vrouw en zijn dochter me een hoopvol gevoel. De jonge generatie, hun ideeën. Hun gevoel van saamhorigheid. Het was een krachtig toekomstbeeld. Dus Erlend heeft een prachtig, eerlijk filmdocument nagelaten. Zelf was hij nog niet zover om zijn pessimisme los te laten, maar iets in hem wilde het wel, anders had hij deze liefdevolle documentaire niet gemaakt. Ik ben dankbaar en ontroerd door zijn eerlijkheid. Hij heeft laten zien wat er in hem omging en hoe moeilijk hij het had. Ik hoop dat zijn vrouw, dochter en de andere kinderen hun hoop en positiviteit voor de toekomst kunnen vasthouden ook nu hij er niet meer is.
In augustus 2021 zei de Duitse filosoof, schrijver en historicus Philipp Blom bij het Filosofisch Kwintet op TV (Human: https://www.npostart.nl/het-filosofisch-kwintet/22-08-2021/VPWON_1330591) dat het te laat is voor pessimisme, waar het gaat om klimaatverandering en de aanpak daarvan. We moeten ervoor gaan, NU, pessimisme is apathie, je staat stil. Ik zou het nog net iets anders willen stellen: dat er dus geen andere keuze is dan optimisme, maar dan in de vorm van 'nederige hoop', zoals antropologe Roanne van Voorst het zo mooi noemt. Dus er is wel optimisme maar het is niet naïef, en het is ook niet zoals pessimisme: apathisch. Hoop steunt op vertrouwen en geloven dat iets kan. En toch heeft het ook iets nederigs, dat wij zelf niet moeten denken dat we alles weten!
Pessimisme is 'naar beneden vallen' etymologisch gezien. En verdomd, pessimistische gedachten doen degene die ze heeft letterlijk de Zondeval herbeleven! Een keuze die je niet hoeft te maken. Er wordt je door wat je ziet een rad voor ogen gedraaid, zo zeer, dat je je er opnieuw aan overgeeft, je schuldig voelt, telkens opnieuw. Een zeer angstige en hoogst onzekere situatie. De pessimist sluit zijn geest, wil zichzelf beschermen, kruipt in zijn schulp en maakt daarmee de afscheiding voor zichzelf en anderen tot een feit. Degene die hoopvol is, heeft een open geest; het licht kan naar alle uithoeken van zijn psyche stromen en daardoor straalt het door naar buiten, omdat binnen en buiten niet gescheiden zijn, het is een geest.
Hoop kijkt niet naar het verleden, het koestert enkel de mooie herinneringen. Hoop richt zich naar de toekomst en richt zich daarmee als vanzelf naar de Heilige Geest, om de dingen anders te zien, om mogelijkheden te zien en om samen met anderen in een betere en liefdevolle wereld te leven. Het is noodzakelijk te geloven in hoop, en het heeft maar een doel: samen. Want in alleen-zijn, daarin is geen hoop te vinden, dat is leeg. Het gaat om de volheid en eenheid van het samenzijn.
Give each other faith, for faith and hope and mercy are yours to give.
Helen Schucman A Course in Miracles: Complete and Annotated Edition. Circle of Atonement.
Blog in English:
Grow together
I have seen an extraordinary documentary. ‘Journey to Utopia' by Erlend Mo. A Norwegian film maker who is in a struggle with himself. On the one hand, he is anxious and worried about the world. Where should it go, the climate change. He can't sleep because of it, and thinks that something should be done. One side of him thinks he himself should do something. But his pessimism paralyses him and so his ego (if you look at it with Course eyes) holds him in a grip of fear.
His wife Ingeborg also thinks that something should be done when you look at the climate change. However, she is militant, really wants to change something for her family, the future of her children, and the future of the world. She has enormous positivity and decisiveness. She manages to get Erland to move away from their farm in Norway, which has long been owned by his family, where Erland grew up as a child and where he has fond memories of his father who died far too early.
They want to live in a residential community called Permatopia in Denmark. A collective community that is self-sufficient and wants to leave as small a footprint as possible. With the principles of permaculture in mind, this community wants to build something together. I didn't really understand why they insisted on going there, all the way to Denmark. After all, they could have set up something self-sufficient on the land near their farm in Norway. But they wanted to do it in a community I guess, so that's why they moved.
However, when they get there, everything is not ready yet, they have to move into temporary holiday homes, and they can only move into their new, smaller self-sufficient home, a year or so later. Also, the finances of the Permatopia cooperative, turn out to be very disappointing. It is one disappointment after another. Nevertheless, the family perseveres, mainly thanks to Ingeborg's fighting spirit and her positivity. Erlend finds out how much of an individualist he is, a loner. He has a natural pessimism and finds collective pressure difficult. This makes for a very interesting development of the family, what they go through and how your mind, the ego part of it, can take you by the horns. You literally see it all happening in Erland's head.
Through the power of building something together, this residential community slowly starts to flourish. When even Ingeborg loses her head at one point and asks her daughter Aslaug how she sees it, an enormous amount of wisdom emerges from this young woman. She believes that you cannot just abandon the others in the community when you are experiencing problems. That you have to make something out of it together and persevere. You have made a choice and you have to believe in it. Aslaug can sing very well and at one point you see her singing to the crops in the fields. She then sings Ben Platt's song 'Grow as we go'. We grow together, we work together, we do it together, she seems to want to say, while singing. I thought that was such a beautiful image. It gave such a feeling of hope and trust. And at the very end of the documentary, you see her again singing in front of a field where the crops have now fully grown!
So that is how we grow: together. We cannot do it alone and when will we stop thinking that we can do everything alone? Nor can we save the world alone. By making something of it together, as a society, it becomes something. Nowadays everything is individualistic, it's all about self-realisation, me-myself-and-I, what's important for ME etc. My Course teacher Robert Perry calls this ‘the cult of self’. But that doesn't help us now, it won't get us anywhere. We need people to join together, starting two by two, and further. We need to have a goal, based on love, for each other and for all living things. That is what the Course calls a holy relationship, which means that two people love each other unconditionally and have a common goal to extend this love to others and practice forgiveness.
The documentary made me sad for a moment, because unfortunately Erlend passed away this year. How? I haven't found out yet. But on the other hand, his wife and daughter made me hopeful. The young generation, their creative ideas. Their sense of determination and not giving up. It was a powerful vision of the future. So Erlend left behind a beautiful, honest film document. He himself was not yet ready to let go of his pessimism, but something in him wanted to, otherwise he would not have made this loving documentary. I am grateful and moved by his honesty. Because he has shown what was going on inside him and how difficult it was for him. I hope that his wife, daughter and the other children can hold on to their hope and positivity for the future, even now that he is gone.
In August 2021, the German philosopher, writer and historian Philipp Blom said, on TV in the 'Philosophical Quintet' (Human: https://www.npostart.nl/het-filosofisch-kwintet/22-08-2021/VPWON_1330591) that it is too late for pessimism when it comes to climate change and how to tackle it. We have to go for it, NOW, pessimism is apathy, you stand still. I would put it slightly differently: that there is no choice but optimism, but then in the form of 'humble hope', as anthropologist Roanne van Voorst puts it so nicely. So there is optimism but it is not naive, nor is it like pessimism: apathetic. Hope is based on trust and believing that something is possible. And yet it also has something humble, that we ourselves should not think we know everything!
Pessimism is 'falling down' etymologically speaking. And indeed pessimistic thoughts literally make the person who has them relive the Fall! A choice you do not have to make. What you see is turning you on, so much so that you surrender to it again, feeling guilty, over and over again. A very fearful and highly uncertain situation. The pessimist closes his mind, wants to protect himself, crawls into his shell and thus makes the separation for himself and others a fact. The hopeful one has an open mind; the light can flow to all corners of his psyche and therefore it radiates to also outside of his mind, because inside and outside are not separated, it is all one mind.
Hope does not look to the past, it only cherishes the beautiful memories. Hope looks to the future, and in doing so, automatically looks to the Holy Spirit to see things differently, to see possibilities, and to live together with others in a better and more loving world. It is necessary to believe in hope, and it has only one goal: togetherness. For there is no hope in being alone, it is empty. What matters is the fullness and unity of being together.